Prof. dr Ranko PETKOVIĆ (1928-2000)

Spoljnopolitička i diplomatska tradicija Srbije vuče korene iz njene prve samostalne države iz 12, 13 i 14. veka.Specifična spoljnopolitička i diplomatska iskustva sticala je vazalna ili autonomna država srpskog naroda u različitim fazama dominacije Otomanske imperije na Balkanu od početka 15. do početka 19. veka.

Među prvim zemljama sa kojima je Srbija uspostavila diplomatske odnose (pre toga su postojali diplomatski odnosi sa izvesnim diplomatskim ingerencijama) bili su Rusija, Austrija, Velika Britanija, Francuska, Nemačka, Italija i još neke evropske zemlje. Diplomatski odnosi sa SAD uspostavljeni su 1882. g., ratifikovanjem Konvencije o trgovini i plovidbi i Konvencije o konzularnim odnosima.

U 19. veku, kada je oslobodilačka borba protiv Otomanske imperije uzimala sve veći zamah, naročito posle Prvog (1804, pod Karađorđem) i Drugog srpskog ustanka (1815, pod Milošem Obrenovićem), Srbija se nalazi u sve široj diplomatskoj komunikaciji sa Portom u Carigradu, Rusijom, Austrijom, Velikom Britanijom, Francuskom, Nemačkom, Italijom i drugim evropskim državama, kao i susednim zemljama, posebno Rumunijom, Bugarskom i Grčkom.

Posle završetka Prvog svetskog rata, u kome se Srbija borila na strani sila Antante, dana 1. decembra 1918. godine, formirana je država Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je 1929. godine promenila ime u Kraljevina Jugoslavija.

U razdoblju između dva svetska rata, Kraljevina Jugoslavija bila je članica Društva naroda, Male antante (sa Rumunijom i Čehoslovačkom), kao i Balkanskog pakta (sa Rumunijom, Grčkom i Turskom). Pristupanje Trojnom paktu 25. marta 1941. g., bilo je anulirano voljom srpskog naroda 27. marta 1941. godine.

U toku Drugog svetskog rata, u kome se Jugoslavija u sklopu Savezničkih sila borila protiv naci-fašističkih sila, uspostavljena je nova jugoslovenska federativna državna zajednica, proklamovana i međunarodno priznata 1945. godine.

Demokratska Federativna Jugoslavija (DFJ) bila je član - osnivač Organizacije Ujedinjenih nacija 1945. g., Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija je bila jedan od osnivača i Konferencije o evropskoj bezbednosti i saradnji 1975. godine, kao i jedan od utemeljivača Pokreta nesvrstanih zemalja, čija su dva sastanka na vrhu održana u Beogradu (1961. i 1989.). U ranim pedesetim godinama Jugoslavija je bila član Balkanskog saveza (sa Grčkom i Turskom).

Posle dezintegracije SFR Jugoslavije, Savezna Republika Jugoslavija proglašena je 27. aprila 1992. godine.

Savezna skupština Savezne Republike Jugoslavije usvojila je 04.02.2003. godine Ustavnu povelju državne zajednice Srbija i Crna Gora, označivši stvaranje nove reformisane države. Srbija i Crna Gora je zemlja dinamične tranzicije u svim domenima, koja s pravom traži svoje mesto u porodici slobodnih zemalja. Njen narod teži ciljevima regionalne stabilnosti i partnerstva, ekonomske slobode i uživanja u bogatstvu raznolikosti. U njoj se prepliću duga tradicija i novi identitet.

Nakon što je, 05. juna 2006. godine, Crna Gora proglasila nezavisnost, Narodna Skupština Republike Srbije je proglasila Republiku Srbiju legalnim naslednikom Državne zajednice Srbija i Crna Gora, čime je Republika Srbija (nakon 88 godina) ponovo postala samostalna država.